Jurassic Park

1993

9
Recensie Jurassic Park (1993)

De excentrieke miljonair John Hammond (Richard Attenborough) nodigt paleontoloog Alan Grant (Sam Neill) en paleobotanicus Ellie Sattler (Laura Dern) uit om een kijkje te nemen in zijn eilandreservaat. Het blijkt om een pretpark te gaan waar Hammond uitgestorven dieren terug tot leven heeft gewekt.

Jurassic Park is door op 25 juni 2025 beoordeeld met een 9 / 10.

Het is meer dan dertig jaar geleden dat Steven Spielberg zijn dinosauriërs op de wereld losliet. Vervolgens groeide Jurassic Park in no time uit tot één van de grootste kaskrakers aller tijden. Het publiek verwonderde zich over prehistorische reuzen, tot leven gebracht met de nieuwste filmtechnieken. Inmiddels zijn we vijf vervolgen verder en staat de zesde — Jurassic World: Rebirth — voor de deur. Een terugkeer naar het origineel toont nogmaals aan hoe het écht moet.

Jurassic Park begon als een bestseller van Michael Crichton. In het boek combineerde de thrillerschrijver wetenschappelijke speculaties over gentechnologie met de pretpark-setting uit zijn eigen film Westworld (1973). Het verhaal draait misschien om de inherente gevaren van genetische manipulatie en het cynisme van grote bedrijven, maar voor de meeste lezers waren het de losgeslagen dino's en hun bloederige uitspattingen die indruk maakten.

‘Jurassic Park is de perfecte entertainmentmachine.’

Om het publiek tegemoet te komen laat Steven Spielberg de kritische toon van Michael Crichton grotendeels achterwege. Zo verandert het karakter van parkeigenaar John Hammond van een gewetenloze zakenman in een olijk opaatje gespeeld door Richard Attenborough. Moeder natuur wordt nog altijd flink ruw aangepakt, maar Spielberg geeft het vergrijp een sympathiek gezicht door gebruik te maken van Attenborough's zachtaardige uitstraling.

Deze benadering betekent dat er meer plek is voor verwondering. Het moment dat we onze eerste dinosaurus zien — een Brachiosaurus die nauwelijks op het scherm past — is in één woord magisch. Spielberg gebruikt zijn acteurs, de visuele effecten en John Williams' muziek om ons te ontroeren. Zelfs na dertig jaar aan visuele ontwikkeling is Jurassic Park nog steeds de gouden standaard in computereffecten.

Wat er van Crichton's pessimistische stem is overgebleven vinden we terug in het personage Ian Malcom (Jeff Goldblum); een wiskundige die zich specialiseert in chaostheorie. Volgens hem is het park tot falen gedoemd, omdat complexe systemen vroeg of laat onvoorspelbaar gedrag gaan vertonen. Het duurt niet lang voordat zijn voorspellingen werkelijkheid worden en ontzag plaatsmaakt voor paniek.

Voor Spielberg is Jurassic Park een terugkeer naar zijn roots als thrillerregisseur. Sinds Jaws (1975) maakte hij voornamelijk crowdpleasers als Close Encounters, E.T. en Indiana Jones, met enkele uitstapjes naar serieuzer werk zoals The Color Purple en Empire of the Sun. In Jurassic Park combineert hij de verwondering van zijn popcornfilms met de primordiale angst uit Jaws. Wat volgt is een perfecte mix van spanning en spektakel, met de eerste aanval van de T-Rex als hoogtepunt. 

Na zoveel tijd kun je verwachten dat de effecten er nu verouderd uitzien. Het tegendeel is waar. Dankzij Spielberg's spaarzame gebruik van computereffecten en de combinatie met de animatronische poppen van de wijlen effectenspecialist Stan Winston zien de dieren er nog steeds overtuigend uit. Veel hedendaagse filmmakers kunnen lering trekken uit de wijze waarop Jurassic Park de balans behoudt tussen digitale en fysieke elementen. 

Daarbij zorgt Spielberg ervoor dat de dinosauriërs zich gedragen als geloofwaardige dieren. Natuurlijk zijn onze inzichten anno 2025 een stuk verder gevorderd — zo weten we nu bijvoorbeeld dat de Velociraptor meer leek op een uit de kluiten gewassen kip dan op een enorme hagedis —, maar de filmmakers doen hun best om te ontkomen aan het idee van dino's als lompe en kwaadaardige monsters; een insteek die de recente Jurassic World-films uiteindelijk vergaten. 

Als blockbuster is Jurassic Park de perfecte entertainmentmachine. Een voorbeeld van wat een geboren regisseur kan bereiken wanneer hij zijn vaardigheden inzet om een publiek omver te blazen. De film is misschien niet zo genadeloos als Jaws of zo meeslepend als E.T. The Extra-Terrestrial, maar Jurassic Park is nog steeds één van de meest memorabele prestaties in Steven Spielberg's carrière.

Te zien op Netflix, Prime Video, Pathé Thuis en SkyShowtime

Franchise: Jurassic Park

Plus- & minpunten

Samengevat de plus- en minpunten van Jurassic Park:

Pluspunten Jurassic Park

Spanning en verbazing in één film, Revolutionaire speciale effecten, Muziek van John Williams, Stan Winstons animatronics, Luchtiger dan het boek, Leuk acteerwerk van Jeff Goldblum, Richard Attenborough en Wayne Knight

Minpunten Jurassic Park

De dino's krijgen meer verdieping dan de personages

Nuttige recensie

43 / 43 personen vinden deze recensie van Jurassic Park nuttig. Vind jij deze recensie nuttig?

Ja, vind ik nuttig
Nee, vind ik niet nuttig
Andere actiefilms en -series