Wanneer de Aarde wordt bedreigd door een buitenaardse ruimtesonde reizen Captain James T. Kirk (William Shatner) en zijn bemanning terug in de tijd om de enige wezens op te halen die met de sonde kunnen communiceren; de lang uitgestorven bultrugwalvissen.
Star Trek IV: The Voyage Home is door Vince Christiaans op 1 november 2024 beoordeeld met een 8 / 10.
Na Star Trek: The Wrath of Khan (1982) ervaarde de franchise één van zijn vele oplevingen. The Enterprise en haar crew waren weer hot en zelfs een weemoedige opvolger kon de honger naar meer Trek niet stillen. Nadat Spock-acteur Leonard Nimoy zijn sporen had verdiend als regisseur van The Search for Spock (1984) vonden hij en producer Harve Bennett dat het tijd was voor een luchtiger ruimteavontuur.
Dat is, in het kort, de ontstaansgeschiedenis van Star Trek IV: The Voyage Home (1986). Na twee films waarin James T. Kirk worstelde met zijn eigen tekortkomingen was er eindelijk de kans om in te haken op de ambities van geestelijk vader Gene Roddenberry. Volgens deze ras-optimist was de toekomst van Star Trek binnen handbereik, mits de mensheid aan zijn dierlijke impulsen wist te ontsnappen.
‘Een Star Trek-film die zelfs Greta Thunberg kan waarderen.’
The Voyage Home draait dan ook om connectie in plaats van conflict. Vlak nadat Kirk en Co. hun vriend Spock terug tot leven hebben gewekt, bereikt hen het nieuws dat de Aarde wordt benaderd door een ruimtesonde wiens signalen een verwoestende uitwerking hebben op de planeet. Ze komen tot de conclusie dat de sonde een antwoord verwacht in de vorm van walvisgezang. Het probleem is alleen dat bultrugwalvissen enkele eeuwen geleden zijn uitgestorven.
De crew reist per ruimteschip terug in de tijd om een tweetal bultruggen aan de haak te slaan. Wat volgt is een opeenstapeling van misverstanden en blunders, want Kirk en kornuiten vallen behoorlijk op in het San Francisco van 1986. Zo moet de buitenaardse Spock zijn spitse oortjes bedekken met een haarband, spreekt Scotty een computer aan via de muis en vraagt het Russische crewlid Chekov een agent doodleuk naar de locatie van "the nuclear wessels".
Deze komische interacties maken The Voyage Home misschien niet tot de beste, maar zeker wel tot de grappigste Star Trek-film tot nog toe. William Shatner en Leonard Nimoy krijgen meermaals de kans om de chemie die ze door de jaren heen hebben opgebouwd te benutten. Daarnaast krijgen alle nevenpersonages een moment om uit te blinken. Van de rivaliteit die er tussen de verschillende acteurs heerste is in ieder geval geen spoor te bekennen.
Even karakteristiek is de muziek. In tegenstelling tot zijn voorgangers zet componist Leonard Rosenman in op de humor van The Voyage Home. Het resultaat is een verzameling deuntjes die - afgezien van de openingsmuziek - beter thuishoren in een doorsnee komedie. Waar Jerry Goldsmith en James Horner de voorgaande films voorzagen van een nobele ambiance werkt Rosenmans muziek vooral op de lachspieren.
In deze tijd van strak gecontroleerde franchisefilms is een vervolg als The Voyage Home haast niet meer voor te stellen. Qua effecten ziet dit deel er wat knullig uit, maar het eigenwijze plot én de lollige karaktermomenten maken de gebreken meer dan goed. Leonard Nimoy weet als geen ander dat het ensemble elke versie van Star Trek maakt tot wat het is. Het grootste plezier van deze film is dan ook het samenspel van de cast.
Nog een plus is het ecologische thema; dat met zoveel liefde wordt behandeld dat zelfs Greta Thunberg de film zal waarderen. Het is duidelijk dat de relatie tussen mens en milieu top of mind was voor de filmmakers, want voor een serie die bekend staat om zijn moralistische toon is dit waarschijnlijk het meest vooruitstrevende voorbeeld. Gelukkig is Nimoy's film eerder oprecht dan belerend en zodoende mag Star Trek IV: The Voyage Home zich tot één van de hoogtepunten in de serie rekenen.
Te zien op Prime Video en SkyShowtime
