Frankenstein

Sinds de vroegste jaren van het filmmedium hebben we talloze versies van Frankenstein voorbij zien komen. Je zou haast verwachten dat de laatste restjes originaliteit wel uit het verhaal geperst waren, maar de populariteit van Victor en zijn monster doet anders vermoeden. Filmmakers bewijzen keer op keer dat het concept veelzijdig genoeg is om alsmaar frisse perspectieven op te leveren. Zo ook de Mexicaanse regisseur Guillermo del Toro, voor wie Frankenstein al lange tijd een droomproject is. 

Del Toro tovert Mary Shelley's boek om tot een sprookje. Een bloederig sprookje welteverstaan. Zijn film is een Monster van Frankenstein op zichzelf, want Del Toro voorziet het verhaal niet alleen van zijn gepatenteerde flair, maar hij combineert ook velerlei iconische elementen uit voorgaande incarnaties om zijn visie tot leven te brengen. Gelukkig leiden deze knipogen niet af van het geheel. Alleen de invloeden van The Bride of Frankenstein (1935) en The Curse of Frankenstein (1957) op het verhaal blijven duidelijk zichtbaar.

Daardoor is deze versie van Frankenstein nauwelijks een boekverfilming te noemen. De verhaallijn is namelijk een mengelmoes van eerdere verfilmingen, met als voornaamste gevolg dat de relatie tussen Victor en zijn creatie een andere dynamiek heeft gekregen. In plaats van angst is er vooral sprake van een wederzijdse haat. Victor laat zijn onvrede over zijn 'zoon' al vroeg merken. Wat leidt tot een verdorven verhouding waarin hij het wezen door middel van pijnprikkels probeert af te richten. Del Toro's sympathieën liggen duidelijk bij het monster.

Het is daarom niet heel verrassend dat het hart van de film pas begint te kloppen wanneer Victor's creatie ontwaakt. In tegenstelling tot zijn schepper is het schepsel van meet af aan een ontroerende verschijning. In vergelijking met zijn voorgangers is Jacob Elordi zelfs een relatief aantrekkelijk monster. Hij ziet eruit als een soort lappenpop met puppy-oogjes. In Elordi's mimiek zijn sporen van Boris Karloff, Christopher Lee en zelfs Doug Jones te herkennen, maar de acteur geeft alsnog zijn eigen draai aan dit welbekende personage. 

Minder aantrekkelijk zijn de bloederige escapades van het monster. De hoeveelheid afgerukte ledenmaten zijn niet alleen overbodig, ze maken het monster ook een stuk minder sympathiek. Het gemak waarmee hij een jager van zijn onderkaak ontdoet strookt niet met zijn medelevende karakter in eerdere scènes. Anders is de achteloosheid van Victor Frankenstein, die wel in lijn ligt met Oscar Isaac's interpretatie van het personage. In plaats van een geobsedeerde student is deze versie van Frankenstein een maniakale controlfreak die zijn menselijkheid al ver voor de creatie van zijn monster verloren is. 

Als derde speler introduceert het verhaal Mia Goth als Elizabeth. Van oorsprong was zij vooral een lijdend voorwerp, maar in zijn film schenkt Guillermo del Toro haar een haast romantische connectie met het monster. Een band die de jaloezie van Victor ontsteekt. Zo verwisselt Del Toro de rollen van Frankenstein en zijn creatie. Dit keer is het Victor die uit afgunst probeert Elizabeth en het monster gescheiden te houden. Het is een mooie variatie op de gotische elementen uit Mary Shelley's klassieke verhaal. 

Zoals altijd met Guillermo del Toro kun je rekenen op een sfeervolle en vooral sierlijke film. Daarbij is deze versie van Frankenstein een overduidelijk passieproject. Niet alleen een eerbetoon aan Mary Shelley, maar ook aan de eindeloze reeks verfilmingen die voorgingen. Het is een hele taak voor een acteur om Del Toro's rijke vormgeving te ontstijgen. Gelukkig eindigen Oscar Isaac, Mia Goth en vooral Jacob Elordi niet als simpele decoratiestukken. Ze slagen er alle drie in om de tragiek van Frankenstein opnieuw voelbaar te maken in deze memorabele bewerking.