Nina Sayers krijgt de hoofdrol in een productie van Het Zwanenmeer, maar om echt in deze rol te kruipen moet ze een duistere transformatie ondergaan.
Black Swan is door Jordy Gomes op 4 september 2025 beoordeeld met een 8,5 / 10.
Balletdanseres Nina schittert moeiteloos als de Witte Zwaan, maar de rol van de Zwarte Zwaan blijkt een ware uitdaging. Wanneer nieuwkomer Lily als haar understudy wordt aangewezen, voelt Nina zich bedreigt. Lily is jonger, mooier en danst eleganter. De hevige concurrentie en hoge verwachtingen tasten Nina's innerlijke fragiliteit aan en onthullen haar broze mentale gesteldheid.
Black Swan verkent de dunne lijn tussen artistieke passie en totale waanzin. Op originele wijze toont regisseur Darren Aronofsky hoe de obsessie van een artiest kan omslaan in (zelf)destructief gedrag. Nina wordt herhaaldelijk geconfronteerd met de feiten; perfectie vereist niet alleen beheersing, maar ook het vermogen om los te laten en jezelf over te geven aan het gevoel. Dit laatste is waar de film subtiel om draait.
‘Black Swan verkent de dunne lijn tussen artistieke passie en totale waanzin.’
Nina's onaangename kant komt geleidelijk naar boven, zoals in de scène waarin een andere balletdanseres haar boos aanvalt, terwijl Nina zich van geen kwaad bewust is. Heeft ze zonder het te weten iets naars gezegd, of heeft ze last van een gespleten persoonlijkheid? Door de film te beladen met dit soort onzekerheden blijft Black Swan de gehele speelduur intrigeren.
Door veelvuldig gebruik te maken van spiegels zien we Nina vaak van twee kanten, als een voorbode voor haar verborgen duistere drijfveer. De kleuren vertellen ook hun eigen verhaal, met voornamelijk witte kleding voor Nina en zwartte kleding voor Lily. Dieper in de film zien we steeds meer grijstinten in Nina's outfits sluipen. Ze lijkt letterlijk door gitzwart te worden overgenomen. Aronofsky weet goed hoe hij dit soort filmische trucs moet gebruiken, iets wat hij ook uitstekend deed in Requiem for a Dream (2000).
De film is een intense reis door de geest van de hoofdpersoon, waarbij Nina de grip op de realiteit verliest. Hallucinaties ontvouwen zich en creëren een ongemakkelijk gevoel dat gestaag opbouwt. Samen met Nina kunnen we niet aan de indringende sfeer ontsnappen, waardoor Black Swan constant meeslepender wordt.
Recentelijk won Brendan Fraser de Oscar voor beste acteur in Aronofsky's The Whale (2022), en ook hoofdrolspeelster Natalie Portman mag de prijs van beste actrice op haar naam schrijven voor Black Swan. Ze moet een breed scala aan emoties overbrengen, van timide tot jaloers, bang en een tikkeltje krankzinnig. Net als haar karakter in de film is het een acteerprestatie die perfectie nastreeft.
Nina's laatste dans is zowel prachtig als tragisch. Hierin wordt duidelijk dat de metaforische transformatie van de filmtitel voltooid is: Nina is volledig één geworden met haar rol en ervaart eindelijk hoe bevrijdend dat kan zijn, maar tegen welke prijs?
Te zien op Disney+ en Pathé Thuis
